ΠΟΙΚΙΛΟ ΟΡΟΣ: ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ

Πριν από λίγες μέρες η Διαρκής Κίνηση Χαϊδαρίου (κλικ) κατέθεσε πρόταση για τον χαρακτηρισμό του οικοσυστήματος όρους Αιγάλεω - Ποικίλου όρους & λίμνης Κουμουνδούρου ως περιοχής προστασίας της φύσης και την υπαγωγή της σε νομικό και διαχειριστικό καθεστώς περιβαλλοντικής προστασίας. Στο κείμενο αναφέρονται για πρώτη φορά τα οικολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής και αναλυτικά στοιχεία για την χλωρίδα και πανίδα. Η πρόταση η οποία κατατέθηκε στον Οργανισμό Αθηναίων και στο Υπουργείο Περιβάλλοντος είναι η άθροιση της δυναμικής δουλειάς για την προστασία ενός από τους εναπομείναντες ελεύθερους δημόσιους φυσικούς χώρους της Αττικής, μια περιοχή την οποία οι περισσότεροι έχουν συνδέσει με τους παρακείμενους βιομηχανικούς χώρους.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον - τουλάχιστον για αυτό το blog - είναι η φαντασιακή τεκμιρίωση της περιοχής αλλά και ολόκληρου του λεκανοπεδίου από τους συγγραφείς της πρότασης. Το ότι κάποιοι τσιμεντώσανε ολόκληρο το λεκανοπέδιο δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να το φανταζόμαστε ως φυσικό τοπίο και κατ' επέκταση να διεκδηκούμε την επαναφορά του σε αυτή την κατάσταση όπως τοσα παραδείγματα στο εξωτερικό (περιοχή Ρήνου, Βαρκελώνη κτλ).


Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο "Ο θεατής είναι ελεύθερος να επιλέξει και τη διαχρονική φαντασιακή και συναισθηματική θέαση (βλ. και Πικιώνη «συναισθηματική τοπογραφία» 1936). Γι’ αυτόν το φυσικό ανάγλυφο του λεκανοπέδιου, που έχει καλυφθεί εξ ολοκλήρου από τον αστικό ιστό, είναι ακόμη διακριτό. Ο ποταμός Κηφισός, ανάμεσα σε πυκνές δενδροστοιχίες ακόμη διασχίζει την εύφορη κοιλάδα. Στις δυό πλευρές του κήπια και παραπίσω αμπέλια κι ελιές. Ο Ελαιώνας, καλύπτοντας μια τεράστια έκταση, ακόμη ασημίζει τα φύλλα του στο φώς του ήλιου. Η Ιερά Οδός ακόμη διατρέχει τη στενή κατάφυτη κοιλάδα του Δαφνίου Απόλλωνα και κατηφορίζει προς το ναό της Αφαίας Αφροδίτης, τη λίμνη των Ρειτών για να τραβήξει ύστερα ευθεία προς την μυστηριακή Ελευσίνα. Οι υπώρειες του βουνού, στα πόδια του, είναι ακόμη καλυμμένες από συστάδες πυκνών πευκοδασών (τα εναπομένοντα πεύκα σε πεζοδρόμια και αυλές σπιτιών τα μαρτυρούν) κι ανάμεσά τους λιβαδότοποι, συστάδες με αγριελιές, φιλίκια, ράμνους, σχίνους. Το βουνό γύρω του ακόμη λαμπερή αττική πέτρα και βράχια. Στις ρεματιές όμως και τις πλαγιές του συστάδες με πευκοδάση".

Στην εν λόγω περιοχή, η οποία είχε μεγάλη σημασία στην αρχαιότητα καθώς ένωνε την Αθήνα με την Ελευσίνα μέσω της Ιεράς Οδού της οποίας απομεινάρια υπάρχουν ακόμα, υπάρχει ένας πλούτος από τοπογραφία η οποία θα πρέπει να σωθεί για τις επόμενες γενιές. Το όρος Αιγάλεω, Ποικίλο όρος, η λίμνη Κουμουνδούρου, το σπήλαιο Πανός, το ιερό της Αφαίας Αφροδίτης, ο ναός του Δαφνίου Απόλλωνα/μονή Δαφνίου, ο Διομήδειος Βοτανικός Κήπος είναι μερικά από τις τοποθεσίες που κυριαρχούν σε μια προστατευτέα περιοχή που αποτελεί οργανικό στοιχείο του Αττικού Τοπίου και χαρακτηρίζεται από την προσιτή στα ανθρώπινα μέτρα λιτότητά της.

Η πρόταση καταλήγει: "Έχουμε πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι για την ολοκληρωμένη και αποτελεσματική προστασία του φυσικού περιβάλλοντος από μόνοι τους οι νόμοι δεν επαρκούν. Το φυσικό περιβάλλον, με τη διατύπωση του ερωτήματος: προστατευτέο κοινωνικό αγαθό ή εμπορεύσιμο -εκμεταλλεύσιμο είδος, αποτελεί, κι αυτό, διαρκές διακύβευμα κοινωνικής αντιπαράθεσης. Η συστοίχιση με την πρώτη κατάφαση είναι για μας αυτονόητη. Η υποβολή της παρούσας πρότασης αποτελεί εκδήλωση αυτής της επιλογής μας την οποία και θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε με τις δράσεις μας".

Υπογράφεται από τους Ειρήνη Βαλλιανάτου, Τάσος Λύτρας, Διαρκής Κίνηση Χαϊδαρίου, Επιτροπή Προστασίας και Οικολογικής Ανάδειξης του Όρους Αιγάλεω, Οικολογικός Πολιτιστικός Σύλλογος Χαϊδαρίου ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ., Όμιλος για το Περιβάλλον, τον Πολιτισμό και την Ποιότητα Ζωής στην Πετρούπολη « ΤΟ ΠΟΙΚΙΛΟ », Περιβαλλοντικός Εξωραϊστικός Πολιτιστικός Σύλλογος Δαφνίου Χαϊδαρίου "Ο Δαφναίος Απόλλων", Περιβαλλοντικός Φυσιολατρικός Σύλλογος Περιστερίου.