Ταξισυνειδησία

Εχθές στον κήπο των αρχαιολόγων παρακολουθήσαμε μια προβολή ενός ντοκυμανταίρ για το (ελληνικό) εργατικό κίνημα στις ΗΠΑ.

Η προβολή επικεντρωνόταν στην άνοδο των συνδικάτων (unions) την περίοδο 1920-1950, μια ιδιαίτερη εποχή της οικονομίας των ΗΠΑ και της κοινωνικής επίπτωσης των τότε γεγονότων ( Κράχ, Ισπανικός Εμφύλιος, Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος).

Η παρουσίαση διαφόρων Ελλήνων μεταναστών στις ΗΠΑ, μελών συνδικάτων ή μελών του AFL-ICO, του CPUSA κ.α. μας κράτησε το ενδιαφέρον παράλληλα με το φιλμ από αρχειακό υλικό που είχε μαζέψει ο σκηνοθέτης κ. Βάκκας και ο κ. Καρπόζηλος -εμπνευστής του έργου και ιστορικός ερευνητής-. 

Εντυπωσιακό ήταν ο συνδυασμός των εικόνων από πορείες των γιούνιονς όπου κρατούν κόκκινες σημαίες μαζί με αμερικάνικες, που χτυπούν κατακούτελα την κυρίαρχη αφήγηση που παρουσιάζει ως τα απόλυτα αντίθετα τον σοσιαλισμό / κομμουνισμό με τον αμερικανισμό και που έχει σβήσει την ιστορία και τη σχέση που είχαν κάποτε αυτές οι δυο έννοιες, πριν από τις μακαρθικές πολιτικές του ψυχρού πολέμου. Όπως αναφέρεται και στο τρέιλερ της ταινίας η αφήγηση Έλληνας Κομμουνιστής Μετανάστης στις ΗΠΑ, είναι κάτι που έχει εγγραφεί σαν απίστευτο ή αδύνατο. Όμως καθώς φαίνεται η σχέση του κόσμου με τις δράσεις και τις απόψεις του Εργατικού Κινήματος ήταν πολύ γερές στις ΗΠΑ, πριν από την ευημερία του μεταπολεμικού σκηνικού.

Η εικόνα της παρέλασης των εργατών (την Πρωτομαγιά -?-) είναι εξίσου δυνατή μιας και φαίνεται ότι σε μια κοινωνία διαφορετικών ανθρώπων, η ταξική συνείδηση είναι αυτή που τους ενώνει. Αυτό ενισχύεται αν σκεφτεί κανείς ότι παλιότερα οι εργατικές ενώσεις είχαν εθνικό χαρακτήρα, που αποσβέστηκε μέσα στα κοινά συμφέροντα των εργατών.

Η Ταξιαρχία Abraham Lincoln είναι ένα ακόμη τέτοιο παράδειγμα, καθώς ήταν η πρώτη που είχε αφροαμερικάνο αξιωματικό. (Ταξιαρχία των ΗΠΑ στο Ισπανικό Εμφύλιο)

Φυσικά το κείμενο αυτό σκοπό έχει να θυμίσει πως μια "φέτα" της ιστορίας τείνει να ξεχαστεί μέσα από τεχνικές της κυρίαρχης ιστοριογραφίας και αφήγησης.

Ίσως κάποιες απαντήσεις να κρύβονται στο παρελθόν, αλλά όπως υπενθύμισαν και τόνισαν οι ομιλητές στο τέλος της προβολής, αυτή η ανασκόπηση στο παρελθόν και η αναζήτηση απαντήσεων σε αυτό αποδυναμώνει το φαντασιακό και απορρίπτει ενσυνείδητα ή ασυνείδητα προτάσεις και λύσεις.