Το Γκάζοχώρι ή Γκάζι δημιουργήθηκε γύρω από τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου υγραερίου που υπήρχε εκεί. Κατοικήθηκε από ανθρώπους που δούλευαν στο εργοστάσιο και αργότερα στα 50s και 60s η κυβέρνηση κάνοντας μια από τις ξακουστές μετακινήσεις πληθυσμού μετ εγκατέστησε αρκετούς Πομάκους δίνοντας τους περιστασιακές δουλειές. Αργότερα αφού το Ψυρρή έγινε ντεμοντέ τα μπαρ μαζί με την μανία της ανάπλασης και της δημιουργίας ενός hipster inner city προαστίου, που τόσο παταγωδώς απέτυχε στο Ψυρρή, μεταφέρθηκαν στο Γκάζι. Στο Γκάζι συμβαίνουν όλα τώρα πια. Ο πληθυσμός εκδιώχθηκε, οι άδειες νυχτερινών μαγαζιών δίνονται για άλλη μια φορά με το τσουβάλι, οι αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις είναι τουλάχιστον σοκαριστικές και απλά αναρωτιόμαστε πόσες περιοχές πρέπει να ξοδευτούν μέχρι να καταλάβουν οι πολεοδόμοι και οι αρχιτέκτονες το προφανές: δεν μπορείς να μπολιάσεις ζωή μέσα σε μια κοινότητα, πρέπει να δημιουργηθεί μόνη της!
Αν ποτέ το Γκάζι υπήρξε ελκυστικό ήταν γιατί συνδύαζε μια παλιά Αθήνα με μια πιο κοφτερή πλευρά της πόλης. Αυλές, ησυχία, παλιά καφενεία, εργατιά και όλα αυτά έφτιαχναν μια συνοικία διαφορετική. Τώρα αυτή η πλευρά όχι μόνο δεν έχει ενδιαφέρον για τους αρχιτέκτονες αλλά με την καταστροφική μανία που προστάζει το real estate και οι νόμοι της αγοράς η παλιά εικόνα του Γκαζιού αρχίζει να θάβεται ζωντανή όπως αυτό το όμορφο κτίριο της φωτογραφίας. Κανένας λόγος για αναπαλαίωση παλαιών κτισμάτων, κανένας λόγος για την διάσωση των κήπων (και του χαμένου τρόπου ζωής των), μόνο η καταστροφική μανία των lofts που ερχόμενα σε αντιδιαστολή με τον απελθέντα αστικό ιστό που τόσο παθιασμένα προσπαθούν να αφανίσουν αντί για κήπους προσφέρουν υπόγεια πάρκινγκ αυτοκινήτων και πυλωτές (?!). Το μοντερνιστικό όνειρο της Αθήνας σε απόλυτη γκλαμουριά.
Το κτίριο στη φωτογραφία θα ανεγερθεί στον κήπο του παλιού σπιτιού, χωρίς άδεια από τον αποχωρήσαντα κάτοικο της μονοκατοικίας. Ίσως ο αρχιτέκτων να τον χρημάτισε για να σηκωθεί να φύγει πιο εύκολα χωρίς να παραπονεθεί που θα κοτσάρουν ένα 3όροφο loft (sic) μπροστά στο σπίτι του.Βλέποντας τέτοιου είδους πολιτισμό από την πλευρά του κράτους μας κάνει γελάμε όταν προσπαθούν να μας πουλήσουν ποδηλατοδρόμους στην Πανεπιστημίου μπροστά στo Attica...
Το ερώτημα παραμένει: οι αρχιτέκτονες τελικά έχουν ευθύνη?
Υπάρχει η καταστροφική μανία της ανέγερσης αλλά και η καταστροφική μανία της διατήρησης. Η πόλη είναι ένα ανεξέλεγκτο φαινόμενο από μόνη της. Δημιουργεί ιστούς και τους καταστρέφει με την ίδια ευκολία. Το εργοστάσιο γκαζιού δημιούργησε έναν οικισμό, η παύση της λειτουργίας του τον καταστρέφει. Σε επίπεδο πόλης όλο αυτό είναι φυσιολογικό. Όπως όταν σχεδιάστηκε το Παγκράτι το 1889 και οι τότε Αθηναίοι έφριξαν από την νέα προσάρτηση του Παγκρατίου στην Αθήνα. Ρωτήστε τώρα αν το Παγκράτι είναι Αθήνα… Δεν υπάρχει κανένας που να αμφιβάλλει. Κάποιες γειτονιές αφομοιώνονται και κάποιες άλλες θα απολέσουν τη λειτουργία τους στην πορεία. Νομίζω ότι μας πειράζει η αλλαγή γιατί είναι πάντα μια συνθήκη που προκαλεί και άγχος και δυσαρέσκεια. Είμαστε βαθειά συντηρητικοί…
ReplyDeleteΑκόμα όμως κι αν την καταλαβαίνουμε την αλλαγή αυτό που κατανοώ από το κείμενο που γράφτηκε και τείνω να συμφωνήσω απολύτως με τον υπογράφοντα, είναι ότι σχεδόν πάντα λείπει η στρατηγική της αλλαγής, το γενικό σχέδιο πάνω στο οποίο θα επεξεργαστεί κανείς τη νέα συνθήκη. Στην Ελλάδα δυστυχώς όλες οι αλλαγές συμβαίνουν αυθαίρετα και αποσιωπώνται ή ακόμα και επιβραβεύονται από την εκάστοτε διοικητική αρχή. Αυτό είναι που μας προκαλεί πραγματική αμηχανία απέναντι σε κάθε αλλαγή. Έχουν ευθύνη οι αρχιτέκτονες; Τολμώ να πω πως έχουν, όσο δεν ανακινούν ένα σοβαρό διάλογο που να αφορά αυτές τις περιοχές της πόλης που έχουν περάσει σε αχρηστία. Είμαστε ευάλωτοι εκεί που δεν είναι ξεκάθαροι η ταυτότητα της πόλης. Είμαστε ευάλωτοι απέναντι στο κεφάλαιο που ψάχνει πολύ περισσότερο από εμάς νέες πηγές πλουτισμού με τις γνωστές σε όλους μας συνέπειες, είμαστε όμως και βαθειά υπεύθυνοι όταν ενώ τις εντοπίζουμε, τις επιτρέπουμε και τις τροφοδοτούμε κι εμείς. Καλή η νοσταλγία παιδιά, αλλά η πόλη δεν μπορεί να περιμένει. Ό,τι πέθανε, πέθανε. Το πώς θα αναγεννηθεί είναι μια άλλη ιστορία.
OLGA
Δεν είναι η μόνη περιοχή της Ελλάδας που αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα ,στο οποίο την κύρια ευθύνη την έχει η πολεοδομία με τις ανεπαρκείς γνώσεις και τις πελατειακές σχέσεις.Δεν μπορώ να σας εξηγήσω με ένα post ποιά είναι κανονικά η δουλειά που έχει να κάνει η πολεοδομία σε ένα κράτος ,μπορώ να σας πώ όμως με βεβαιότητα πως δεν έχει καμία σχέση με αυτό που βλέπετε να κάνει στην Ελλάδα . . .
ReplyDeleteΗ αστικός σχεδιασμός μιας πόλης ,είναι το κυριότερο και σημαντικότερο μάθημα που διδασκόμαστε οι αρχιτέκτονες στα πανεπιστήμια ,τουλάχιστον στο εξωτερικό όπου έχω την τύχη να είμαι φοιτητής και να γνωρίζω, και ΟΧΙ πως να κάνουμε lofts. Γελάω πάρα πολύ όταν βλέπω αγγελεία απο real estate ,να πουλάνε ένα σπίτι το οποίο ήταν λάθος στατικά απο την αρχή και το στήριξαν με 2 κιλοδοκούς να το βαφτίζουν loft, γελάω επίσης που μαθαίνω πως γρεμίζουν παλιά σπίτια για την ανέγερση ¨καινούργιου¨ loft. Τι είναι όμως το loft αλήθεια?
Ξέρει κάποιος αγοραστής η εργολάβος να μας πει? Το loft δεν είναι μια ακόμα αρχιτεκτονική τάση όπως το μίνιμαλ που ακούμε συχνά,το loft γεννήθηκε σε πόλεις που βρίσκονταν στο επίκεντρο της βιομηχανικής επανάστασης όπως το Λονδίνο και η Νεα Υόρκη και η βασική του ιδέα είναι η μετατροπή ενός παλιού εργοστασίου ή βιοτεχνίας της εποχής ,σε κατοικίες η χώρους εργασίας .Με λίγα λόγια να κατασκευάσεις ένα loft από το μηδέν δεν γίνεται! Είναι παντελώς άσκοπο αρχιτεκτονικά και πλαστό.
Χθες άκουσα μια διαφήμιση για ενα περιοδικό διακόσμησης στην τηλεόραση ,όπου ανέφερε πως εχει ρεπορτάζ για τα καλύτερα "design" σπίτια, η λέξη design όπως και η λέξη loft χρησιμοποιείται επίσης λαθος ,μιας και σημαίνει απλά σχεδιασμός και αφορά τα πάντα τα οποία κατασκευάζουμε ,από ένα αεροπλάνο μέχρι ένα ρολό χαρτί υγείας .(μην γελάτε και αυτό κάποιος το σχεδίασε κάποτε δεν φύτρωσε απο τα δέντρα).
Η δουλειά του αρχιτέκτονα (κανονικά) δεν είναι να βγάζει άδειες για οικοδομές ,η Αρχιτεκτονική είναι το εργαλείο που βελτιώνει την πρακτική και πνευματική ποιότητα ζωής μιας κοινωνίας ,και είναι δουλειά των αρχιτεκτόνων της πολεοδομίας καταρχίν ,να προωθούν αλλαγές σε μια περιοχή όπως το γκάζι ,με την σωστή ματιά όμως που εσείς αναφέρεστε. Αν αυτά σας ακούγονται ουτοπικά ,σας πληροφορώ πως είναι η καθημερινότητα εδώ και χρόνια σε πολλές πόλεις του κόσμου ,με ή χωρίς λεφτά!
Για όποιον ενδιαφέρεται να πάρει μια ιδέα για το τι φταίει για την αρχιτεκτόνικη παρεξήγηση στην Ελλάδα προτείνω να δει το παρακάτω ΤΡΟΜΕΡΟ video-αρχείο ,όπου μιλάει για τον μεγάλο αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη που αν ζούσε σήμερα θα ήταν και αυτός σίγουρα ένας "Λόκαλ"!(Η Αρχιτεκτονική ειναι ΛΟΚΑΛ ζήτημα φωνάζει ο ίδιος στο βίντεο)
δείτε το εδώ:
http://www.ert-archives.gr/V3/public/pop-view.aspx?tid=7919&tsz=0&act=mMainView
Μάρτιν
@ Όλγα
ReplyDeleteΠόλη χωρίς παρελθόν = πόλη χωρίς μέλλον!
This comment has been removed by a blog administrator.
ReplyDeleteλέει στο βίντεο ο Κωνσταντινίδης αναφερόμενος στην Μνήμη:
ReplyDelete"Όσο κι αν μεταμoρφώνετε ο κόσμος όπως τα σύννεφα στον ουρανό, το τέλειο είναι μια επιστροφή στο πανάρχαιο!"
Ρίλκε
Makis
ειναι το απολυτο αλισβερισι made in greece που γινεται στην Αθηνα και οχι μονο..... το real estate ελληνικης πατεντας που εμπλεκει και τοπικους αρχοντες σε συνεργασια με υπουργους και στελεχη κυβερνησης-αρμοδια για την πολεοδομηση- δεν ειναι τυχαιο.....το θεμα ειναι πως αυτα εξοργιζουν μαζι με τοσα και τοσα,,η πολεοδομικη βια της Αθηνας και το αποτελεσμα-εκτρωμα προσωπικα με θλιβουν..το τελευταιο καιρο οταν τυχαινει και περναω απο ιερα οδο και βλεπω αυτα τα 'νεομεγαλεια' μου ερχεται η επιθυμια πολυ απλα να βρω τροπο σοβαρης δολιοφθορας!!!η ασχημια της μεγαλομανειας εμφανης οσο ποτε!!πε αλλα τοσα και τοσα η βια της ιστοριας του τοπου σου,της γειτονια σου,των αναμνησεων σου,εναι αλλος ενα λογος για το ΜΠΑΜ!!!!!
ReplyDeleteΔουλεύω στην περιοχή του γκαζιού. Κάθε πρωί διασχίζω με το ποδήλατο τους ήσυχους δρόμους, που εκείνη την ώρα δεν θυμίζουν με τίποτα την μεταμόρφωση που συμβαίνει στην περιοχή λίγο πριν βραδιάσει.
ReplyDeleteΤο γκάζι τα τελευταία χρόνια είναι η πιο ετερόκλητη πληθυσμιακά συνοικία της Αθήνας. Δίπλα σε τσιγγάνους που κάθονται στα σκαλιά και αδειάζουν καρότσια φορτωμένα με σίδερα, μένει ο hipster ματσωμένος, νέος κάτοικος του loft που βγάζει βόλτα τον σκύλο,πιο κει Πολωνοί εργάτες με μπύρες στο χέρι βγαίνουν απο μια άλλη ετοιμόρροπη μονοκατοικία και ανάμεσα τους παλιοί κάτοικοι της συνοικίας που κάνουν ήσυχα τα πρωινά τους ψώνια και παρακολουθούν βουβά την αλλαγή που συμβαίνει στο τοπίο.
Κάθε τόσο εμφανίζεται μία ομάδα απο αστραφτερούς εργολάβους με λευκά πουκάμισα και αρχιτεκτόνισσες με ψηλά τακούνια και prada να μπαίνουν μέσα σε εγκαταλελειμμένα χαμηλά σπιτάκια και να μετράνε τοίχους μέσα στα χαλάσματα. Αυτοί έχουν ένα κοινό όραμα:να κατεδαφίσουν ότι παλιό υπάρχει και να χτίσουν καινούρια. Λίγο καιρό μετά φτάνει η μπουλντόζα κι έπειτα αρχίζει να ξεφυτρώνει το loft.Η ανοικοδόμηση στην περιοχή είναι ασύλληπτη.Σε κάθε τετράγωνο υπάρχουν δυο εργοτάξια και η νέα ασθένεια που κυκλοφορεί είναι η λοφτίτιδα.Τα loft είναι όλα ίδια και αποστειρωμένα. Είναι η γκλαμουριά και η μοντερνιά στο απόγειο της που όμως δεν κολλάει καθόλου μ αυτό που ήδη υπάρχει...
Μια συνοικία απείραχτη μέχρι πολύ πρόσφατα, αυθεντική, με κήπους και μονοκατοικίες αφανίζεται.Οι παλιοί κάτοικοι φεύγουν γιατί δεν αντέχουν την βραδινή φασαρία απο τα bar ,οι τσιγγάνοι εκτοπίζονται για ευνόητους λογούς και η γκρι σκιά των loft εξαπλώνεται.
Ότι θυσιάζεται στον βωμό της αλλαγής που είναι χώρος , υλικά , μυρωδιές, χρώματα και αίσθηση της μνήμης ενός τόπου, εξαφανίζεται πολύ γρήγορα, είναι σαν να μην υπήρξε ποτέ.Σε λίγα χρόνια κανείς δεν θα θυμάται πως ήταν κάποτε το γκάζι γιατί δεν θα έχει μείνει ούτε μια πέτρα , ούτε ένας άνθρωπος που να το θυμίζει...
Λυπάμαι που επανέρχομαι. Αλλά
ReplyDelete1. Αν δείτε όντως αρχιτεκτόνισσα με ψηλοτάκουνα prada να αποτυπώνει χαλάσματα σας παρακαλώ βγάλτε μου μια φωτό, έτσι απο περιέργεια...
2. στο logo πόλη χωρίς παρελθόν = πόλη χωρίς μέλλον, θα σας παραπέμπψω στην ιστορία της Αθήνας, και ειδικά στο κομμάτι που αφορά την αναγωγή της σε πρωτεύουσα το 1832 περίπου οπότε και θα καταλάβετε πώς ακριβώς διαμορφώθηκε αυτή η πόλη.
Anyway, είχα πει πως θα παραβλέψω το πόσο αρνητικοί είστε όλοι απέναντι στους αρχιτέκτονες και πως ο θυμός σας οφείλεται στη δυσαρέσκειά σας στις συγκεκριμένες αλλαγές και δεν απευθύνεται στους αρχιτέκτονες άμεσα. ΒΛέπω όμως πως δεν έχετε καταλάβει τί ακριβώς κάνουμε σε αυτό το επάγγελμα. Για να ξεκαθαρίσουμε λίγο το τοπίο, θα σας πω ότι ο αρχιτέκτονας το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να παρέχει υπηρεσίες. Σε όποιον μπορεί να πληρώσει γι αυτές. Μπορεί να διαθέτει προβληματισμό. Πρέπει να έχει προβληματισμό. Αλλά το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να τον διατυπώνει, να τον εκδηλώνει μέσα από τα έργα του, όσα μπορεί να πραγματοποιήσει that is... Αν θέλετε να παραμένετε νοσταλγοί, προλάβετε το κεφάλαιο για να μην σας προλάβει αυτό. Φροντίστε όμως να έχετε πολύ σοβαρά επειχηρήματα για το γιατί πρέπει να διατηρήσουμε μια περιοχή σε πλήρη παρακμή, μόνο και μόνο για να περνάμε από εκεί περπατώντας ή με το ποδήλατο και να αναπολούμε τα παλιά καλά χρόνια... το πόσο εποικοδομητικό μπορεί να είναι αυτό, το αφήνω σε εσάς...
Olga
@ Olga
ReplyDeleteΠιστεύω ότι όταν επανέρχεσαι σε μια περιοχή ως πολιτεία/αρχιτέκτονας/ πολεοδομία πρσπαθείς να κρατήσεις έναν χαρακτήρα που προυπάρχει, μια κοινότητα που ζει, μετά να δώσεις τόσες άδειες κατασκευων, νυχτερινών μαγαζιών κτλ έτσι ώστε να συντηρήσεις ΚΑΙ κατοίκους ΚΑΙ διασκέδαση ΚΑΙ τον αρχιτεκτονίκό χαρακτήρα.
Όταν βιάζεις την προυπάρχουσα αρχιτεκτονική (ακόμα και το χαμόσπιτο με κήπο το οποίο για κάποιο λόγο υποτιμάς ως αρχιτεκτονική αξία!!) υπάρχει μια πράξη με την οποία έχω πρόβλημα. Όπως και με την αξίες των ακινήτων! Και την εκδίωξη πλυθησμού από τα σπίτια τους...
Και επηδεί υπάρχει αυτή η πράξη οι αρχιτέκτονες υπογράφουνε τα έργα τους και για αυτό το λόγο υπάρχει ευθύνη.
Κατά τα άλλα υπάρχουν αρχιτέκτονες που κάνουν απίστευτη δουλειά προς την σωστή κατεύθυνση. Δεν είναι θέμα επαγγέλματος, είναι θέμα πολιτισμού, νοοτροπίας και χωροταξίας, γιαυτό το λόγο είναι και πολιτικό.
Makis
Επανέρχομαι στο θέμα , γιατί το βλέπω και συνέχεια μπροστά μου..το θέμα δεν είναι αν η κυρία με τα ψηλοτάκουνα ήταν αρχιτεκτόνισσα, εργολαβισα η πολιτικός μηχανικός ...Και φρικιά να κάνανε την αποτύπωση το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.
ReplyDeleteΣε καμία περίπτωση δεν λέω να αφεθεί μια περιοχή στην παρακμή και στην υποβάθμιση , αλλά όταν πας με διάθεση να αναβαθμίσεις σκέφτεσαι και τι υπάρχει στον περιβάλλοντα χώρο,τι αξίζει να διατηρηθεί και γιατί όχι να αναπαραχθεί με μια νέα ματιά.Η ευθύνη δεν ει ναι μόνο των αρχιτεκτόνων, εμπλέκονται παρά πολλοί...Το τοπίο και έτσι όπως διαμορφώνεται είναι θέμα πολιτισμού,γι αυτό και η ευθύνη βαραίνει όλους μας.
To πρόβλημα είναι πως οι περισσότεροι αρχιτέκτονες σχεδιάζουν βάση της δικιάς τους αισθητικής η οποία δεν σημαίνει οτι εναρμονίζεται με τον περιβάλλον χώρο η την ψυχή μια γειτονιάς.
ReplyDeleteΠέρα απ αυτό έχουμε και την γνωστή τάση σαν Έλληνες να πέρνουμε μια τάση και της γαμάμε τη μάνα....μίνιμαλ; Μινιμαλ θα ξεράσουμε στην πλατεία ομονοίας, λοφτ; φτύστε λοφτ στο γκάζι....
Απο την άλλη προσωπικά η ανάμιξη παλαιών κτισμάτων σε συνδιασμό με μοντέρνες χαμηλής έντασης δόμησης "πολυκατοικίες" τύπου λοφτ δλδ (όχι όλες μερικές είναι κακόγουστες) δημιουργούν μια συνοχή παράξενη για την οποία είναι γνωστή η Αθήνα....
Θα ήμουν ευχαριστημένος αν δεν μετατρέπανε αυτές τις περιοχές σε daquiri fun park, και να μέναν low density και οικιστικά και εμπορικά!
@xipaki
ReplyDeletelow density είναι κάτι που δεν γνωρίζουν οι πολεοδόμοι!
μετά το bleaching του Ψυρρή με άπειρες άδειες νυχτερινών τώρα συμβαίνει στο Γκάζι και ακόμα πιο brutal! Βάλαμε και τα loft στο παιχνίδι...
Μα καλά? Loft στην αυλή του σπιτιού? Αυτό είναι το αποτύπωμα που θα αφήσουμε ως αρχιτέκτονες?