Πολυκατοικία Παπαλεονάρδου

Η πολυκατοικία Παπαλεονάρδου, στη γωνία των οδών Πατησίων 61 και Σκαραμαγκά, οικοδομήθηκε το έτος 1925, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Κώστα Κιτσίκη (1892-1969), απόφοιτου της γερμανικής σχολής του Berlin-Charlottenburg, εκπρόσωπου ενός ιδιόρρυθμου δυναμικού νεοακαδημαϊσμού, που προωθεί μια σύνδεση παλαιοτέρων και νεοτέρων μορφών, με παλινδρομήσεις ανάμεσα στο μοντέρνο και το κλασικό.

Εδώ έζησε η Μαρία Κάλλας με τη μητέρα και την αδελφή της. Εκεί επέστρεφε μετά την υπογραφή του πρώτου συμβολαίου της με τη Λυρική Σκηνή το 1940. Εκεί βρισκόταν το σπίτι της. Ενα διαμέρισμα στο μέγαρο Παπαλεονάρδου που νοίκιασε μαζί με τη μητέρα και την αδελφή της μετά από έξι μετακομίσεις εντός της Αθήνας…

Χτισμένο το 1925 σε σχέδια του πρωτοπόρου αρχιτέκτονα Κώστα Κιτσίκη, το μέγαρο ήταν αντάξιο της αίγλης που ακτινοβολούσε η περιοχή του Μουσείου στα χρόνια του Μεσοπολέμου.

Γειτονιά μεσαίων και ανώτερων οικονομικά στρωμάτων η περιοχή ήταν σπαρμένη με νεοκλασικά κτίρια τα οποία, στην πλειονότητά τους, ζουν πλέον την παρακμή που έμελλε να γνωρίσει και το σπίτι της Μαρίας Κάλλας.
Η πολυκατοικία Παπαλεονάρδου αποτελεί ακόμη και σήμερα, ένα εντυπωσιακό κτίριο, χαρακτηριστικό δείγμα του ρεύματος Γιούγκεντστιλ που κυριάρχησε τον 19ο αιώνα, τάση που ασπάστηκε ο Κιτσίκης ως φοιτητής στο Βερολίνο.

Με βασικό στόχο τη λειτουργικότητα των χώρων, το οίκημα των 1.590 τ.μ. στέγασε, εκτός της Μαρίας Κάλλας, και άλλες προσωπικότητες της εποχής, που χάζευαν την οδό Πατησίων από τα χαρακτηριστικά τριπλά παράθυρα της πρόσοψης…Το 1950 το μέγαρο επήλθε στην ιδιοκτησία του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου, το οποίο το εκμεταλλεύτηκε οικονομικά μέχρι το 1999 μισθώνοντάς το σε ιδιωτικό εκπαιδευτήριο. Δέκα χρόνια αργότερα, με πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη, το κτίριο κηρύχθηκε διατηρητέο.Ομως ο σεισμός της Πάρνηθας το 1999 του επέφερε ζημιές, ενώ πυρκαγιά που εκδηλώθηκε λίγα χρόνια αργότερα επέτεινε τη δραματική του κατάσταση. Εγινε καταφύγιο για τοξικομανείς, αστέγους και… αρουραίους, ενώ στα λευκά μάρμαρα των εσωτερικών του χώρων στοιβάχτηκαν σκουπίδια, ακαθαρσίες και σύριγγες.

Αυτό το ιστορικό κτίριο λοιπόν είναι η τελευταία κατάληψη στο κέντρο της πόλης.

 Φρεσκοβαμμένοι τοίχοι, μουσική, επανοικηοποίηση του χώρου και η μετατροπή της πολυκατοικόας «σε έναν ανοιχτό κοινωνικό χώρο με αυτοοργάνωση και συλλογικότητα…». Ο πειραματισμός των δεκεμβριανών μετουσιώνεται σε πράξεις? Το μέλλον θα δείξει...

Για να το blog της κατάληψης κάνε κλικ εδώ.

Για την καταχώρηση της Πολυκατοικίας στο εξειρετικό site του Αρχείου Νεωτέρων Μνημείων της Αθήνας κάνε κλικ εδώ.